MAKOSA 10 YA KUEPUKA IKIWA UNAISHI NA MWENZA MWENYE DHARAU, KIBURI, UJUAJI, MANIPULATION NA GASLIGHTING

 

Kuishi na mwenza mwenye dharau, kiburi na tabia za kupindisha ukweli si changamoto ndogo. Aina hii ya mtu hapigani kwa nguvu za mwili bali hutawala kwa sauti, maneno, pesa, hofu na mkanganyiko wa akili. Kinachowaumiza wengi si tabia yake pekee, bali ni makosa wanayoyafanya bila kujua—makosa ambayo humpa nguvu zaidi. Ukweli mchungu ni huu: watu wa aina hii hawabadiliki kwa kulalamikiwa, hubadilika kwa kupoteza udhibiti. Ndani ya kila kosa hapa chini, utaona kitu kimoja wanachokiogopa sana, na endapo utakiepuka kosa hilo, atabadilisha mwenendo wake muda huohuo.

1. Kujitetea kupita kiasi

Unapojitetea kwa maelezo marefu, sauti ya juu au kujirudia rudia, unamwambia wazi kuwa maneno yake yamekugusa na yamekutikisa. Mwenza wa aina hii hupenda kukuona ukihangaika kujisafisha kwa sababu hapo anajisikia ana nguvu juu yako. Wanachoogopa zaidi ni mtu mwenye msimamo na utulivu, asiyeona ulazima wa kuthibitisha kila kitu. Ukiacha kujitetea na ukajibu kwa sentensi chache, thabiti na zisizo na hisia, anashikwa na taharuki mara moja kwa sababu silaha yake kuu imezimwa.

2. Kujibu kwa hasira na hisia kali

Hasira yako humfanya aonekane mshindi hata kama hana hoja. Atakuchokoza makusudi ili ukasirike, kisha atatumia hasira yako kama ushahidi kwamba wewe ndiye tatizo. Wanachoogopa ni mtu anayejitawala, hata anapochokozwa. Ukibaki mtulivu, sauti yako ikabaki ya chini na maneno yakawa machache, anashindwa kukuendesha na hulazimika kushusha kiburi papo hapo.

3. Kueleza udhaifu wako kwake

Unapomweleza maumivu yako ya ndani, hofu zako au historia yako, unampa taarifa za siri anazozihifadhi kwa matumizi ya baadaye. Mtu mpotoshaji hutumia udhaifu wako kama kamba ya kukufunga. Wanachoogopa ni mtu asiyeweka maisha yake wazi ovyo, mtu mwenye mipaka ya taarifa. Ukifunga milango ya hisia zako kwake na ukaacha kushiriki mambo binafsi, anabadilika ghafla kwa sababu hana tena cha kukutisha nacho.

4. Kutafuta haki kupitia mabishano marefu

Mabishano marefu ni uwanja wake wa ushindi. Kadri unavyojadili zaidi, ndivyo anavyopindisha zaidi na kukuchosha. Hana nia ya kuelewana, ana nia ya kukutawala. Wanachoogopa ni mtu anayekataa kushiriki mchezo wao, mtu anayesema “sikubaliani” na kuishia hapo. Ukikataa kubishana na ukaondoa hisia kwenye mazungumzo, anashika adabu mara moja kwa sababu hawezi tena kukuvuta kwenye mtego.

5. Kuomba omba upendo, huruma au uthibitisho

Kuomba ueleweke, upendwe au uthibitishwe humfanya akuone mdogo na anayemtegemea kihisia. Hapo dharau huongezeka kwa kasi. Wanachoogopa ni mtu asiyehitaji idhini yao ili ajione na thamani. Ukiacha kuomba omba na ukaanza kujiamini kimya kimya, hata kwa tabia zako, anabadilika haraka kwa sababu anahisi anakupoteza.

6.  Kujaribu kumbadilisha au kumfundisha

Kumshauri, kumrekebisha au kumfundisha huonekana kama tishio kwa mamlaka yake. Atajitetea, kushambulia au kukudharau zaidi. Wanachoogopa ni mtu anayejirekebisha mwenyewe badala ya kujaribu kumrekebisha mwingine. Ukiacha kabisa kumwambia afanye nini na ukaanza kubadilisha msimamo wako, mipaka na mienendo yako, ananyooka kimya kimya bila hata wewe kusema neno.

7.  Kuonyesha hofu ya kumpoteza

Hofu yako ya kuachwa au kupoteza uhusiano ndiyo mafuta ya tabia yake ya dharau. Kadri unavyoonyesha unaogopa, ndivyo anavyozidi kukandamiza. Wanachoogopa ni mtu aliye tayari kuondoka au kuishi bila wao. Ukionyesha kwa vitendo kuwa una maisha yako, huna hofu ya kupoteza, hata kama hujasema moja kwa moja, anabadilisha mwenendo mara moja.

8.  Kumlinda mbele za watu

Unapoficha dharau na ukatili wake mbele ya familia au jamii, unampa kibali cha kuendelea. Anaona hana cha kupoteza. Wanachoogopa zaidi ni taswira yao kwa watu wa nje. Ukiacha kumbeba, ukaacha kufunika tabia zake, na ukaweka mipaka hadharani kwa utulivu na heshima, anajirekebisha kwa haraka ili kulinda jina lake.

9. Kutegemea sana kiuchumi bila mpango wa kutoka

Utegemezi wa kifedha humfanya akuone kama mali au mradi wake. Hapo dharau huongezeka na sauti yake huwa sheria. Wanachoogopa ni uhuru wako wa kiuchumi. Ukianza kujijenga kimya kimya—hata kwa hatua ndogo—anahisi mamlaka yake yanapungua na huanza kukuheshimu muda huohuo.

10.  Kuamini maneno badala ya mienendo

Mwenza wa aina hii ni bingwa wa ahadi na maneno matamu bila vitendo. Kuamini maneno humfanya akuchezee tena na tena. Wanachoogopa ni mtu anayepima kwa matendo, si kauli. Ukiacha kuamini maneno yake na ukaanza kuchukua maamuzi kulingana na anachofanya, si anachosema, anabadilisha mwenendo haraka kwa sababu mchezo wake umefeli.

Kumbuka, mwenza mwenye dharau na gaslighting haheshimu machozi wala maelezo marefu—anaheshimu mipaka, utulivu na uhuru wako. Ukiepuka makosa haya 10, haupigi kelele, lakini unachukua nguvu zake zote. Na mtu anayepoteza udhibiti juu yako, hulazimika kubadilisha tabia au kukuacha uende ukiwa salama.

🔰 KUPATA KITABU/VITABU

---

📚 Orodha ya Vitabu 

1. JINSI YA KUPONA MAUMIVU MAKALI SANA MOYONI – Tsh 30,000

Vitabu vya Tsh 5000 softcopy na Tsh 10000 hardcopy 

2. UTULIVU WA AKILI KIPINDI KIGUMU 

3. FIKRA ZAKO FURAHA YAKO 

4. TIBA YA MSONGO WA MAWAZO 

5. MALEZI YA UBONGO KISAYANSI – 

6. TABIA ZA WATU WALIOFANIKIWA – 

7. MISINGI 10 YA FURAHA SIKU ZOTE 

8. BADILI FIKRA ZAKO BADILI MAISHA YAKO – 

---

🧠

💬 Unahitaji msaada wa kisaikolojia au ushauri wa maisha?

✅ Counselling kwa simu: Tsh 30,000

✅ Uso kwa uso (Temeke, DSM): Tsh 40,000

🎯 Huduma ya kitaalamu kutoka kwa

Psychologist Said Kasege (Spirit Warrior – Wounded Healer)

---

📞 [Mawasiliano -

📍Temeke, Dar es Salaam

📲 +255766862579 | +255622414991

📩 Tuma ujumbe sasa kupata kitabu au huduma ya counselling

✨

"MAUMIVU HUTUFUNZA, LAKINI SIYO KILA MTU HUJUA NAMNA YA KUYAPONESHA.

Usijifunze kuishi na maumivu – jifunze kuponya na kuyabadilisha kuwa nguvu ya mafanikio."

🔥 

#MaumivuYaNdani #SpiritWarrior #JinsiYaKuponaMaumivu #PsychologistSaidKasege

#CounsellingSavesLives #WoundedHealer #EmotionalHealingTanzania #FurahaNiUamuzi